ماده 71- آثار بي اعتباري معاهده اي كه با يك قاعده آمره حقوق بین الملل عام در تعارض است.

1. در مورد معاهده اي كه طبق ماده 53 باطل باشد، طرفهاي معاهده مكلفند:

الف. تا آنجا كه ممكن است نتايج هر اقدامي را كه با تكيه بر مقررات معاهده صورت گرفته و در تعارض با قاعده آمره حقوق بین الملل عام باشد از بين ببرند؛ و

ب. روابط متقابل في مابين را با قاعده آمره حقوق بین الملل عام انطباق دهند.
2. در مورد معاهده اي كه طبق ماده 64 باطل و منسوخ ميگردد، انفساخ مزبور:
الف. طرفهاي معاهده را از تعهد ادامه اجراي آن معاف مي نمايد؛

ب. اثري بر حقوق، تكاليف، يا وضعيت حقوقي طرفهاي معاهده كه به دليل اجراي معاهده و فبل انفساخ ايجاد شده باشد، نخواهد داشت. معهذا از تاريخ انفساخ به بعد، حقوق، تعهدات يا وضعيت حقوقي مزبور تا حدي حفظ خواهد شد كه حفظ آنها بنفسه با قاعده آمره جديد حقوق بین الملل عام تعارض نداشته باشد.

ماده 72- آثار تعليق اجراي يك معاهده

1. جز در مواردي كه معاهده ترتيب ديگري مقرر نمايد يا طرفهاي معاهده به نحوه ديگري توافق كنند، تعليق اجراي معاهده بر اساس مقررات آن يا به موجب عهدنامه حاضر:

الف. آن دسته از طرفهاي معاهده را كه بين آنها اجراي معاهده معلق شده است، در دوره تعليق از تعهد اجراي معاهده در روابط متقابل معاف مي نمايد؛
ب. اضافه بر آن، تأثيري در روابط حقوقي موجود بين طرفهاي معاهده كه به موجب معاهده بين آنها ايجاد شده است، نخواهد داشت

2. در دوره تعليق، طرفهاي معاهده بايد از انجام اقداماتي كه مانع از سرگيري اجراي معاهده مي شود، استنكاف ورزند.

بخش ششم

مقررات متفرقه

ماده 73- موارد جانشيني دولتها، مسئوليت دولت با شروع روابط خصمانه

مقرات عهدنامه حاضر به هيچ مسئله اي كه ممكن است در ارتباط با يك معاهده از حيث جانشيني دولتها، يا به دليل مسئوليت بين المللي يك دولت، يا به علت شروع روابط خصمانه بين كشورها مطرح شود، نمي پردازد.

ماده 74- روابط ديپلماتيك و كنسولي و انعقاد معاهدات

قطع روابط ديپلماتيك يا كنسولي يا عدم وجود اينگونه روابط بين دو يا چند كشور، مانع از انعقاد معاهده بين آن كشورها نميگردد. انعقاد يك معاهده في نفسه تأثيري در وضعيت مربوط به روابط ديپلماتيك يا كنسولي ندارد.

ماده 75- وضع يك كشور متجاوز

تعهداتي كه در ارتباط با يك معاهده ممكن است براي يك كشور متجاوز به سبب اقداماتي ايجاد گردند كه منطبق با منشور ملل متحد در قبال تجاوز آن كشور صورت مي گيرند، متأثر از مقررات عهدنامه حاضر نخواهند بود.

بخش هفتم

امناء، اخطارها، تصحيحات و ثبت معاهدات

ماده 76- امناي معاهدات

1. تعيين امين براي معاهده ممكن است توسط كشورهاي مذاكره كننده در خود معاهده يا به نحو ديگري صورت گيرد. امين مي تواند يك يا چند كشور، يا سازمان بين المللي، يا بالاترين مقام اداري آن سازمان باشد.

2. وظايف امين معاهده خصوصيت بين المللي دارد، و امين موظف است در اجراي وظايف خود جانب بيطرفي را رعايت كند. بويژه اين واقعيت كه معاهده در بين بعضي از طرفها لازم الاجرا نشده و يا اختلافي بين يك كشور با امين در خصوص اعمال وظايف او حاصل شده است، نبايد در تعهد امين اثر بگذارد.

ماده 77- وظايف امناء

1. جز در مواردي كه معاهده ترتيب ديگري مقرر كرده باشد يا كشورهاي طرف معاهده به نحوي ديگر توافق نموده باشند، وظايف امين خصوصاً مشتمل است بر:

الف. نگاهداري متن اصلي معاهده و اسناد مربوط به اختيارات نامهاي كه به وي تحويل داده مي شود؛

ب. تهيه نسخه هاي مصدق از متن اصلي و تهيه متون ديگري از معاهده به زبان هاي اضافي ديگر مورد لزوم معاهده و انعكاس آنها به طرفهاي معاهده و به كشورهايي كه حق دارند به معاهده ملحق شوند؛

ج. دريافت كليه امضاء ها معاهده، وصول و نگاهداري تمامي اسناد، اخطارها و مكاتبات مربوط به معاهده؛

د. بررسي صحت امضاء يا صحت هر گونه سند، اخطار يا مكاتبه مربوط به معاهده و در صورت لزوم، جلب توجه كشور مورد نظر به موضوع؛

ه. مطلع ساختن كشورهائي كه حقّ الحاق به معاهده را دارند از اقدامات، اخطارها و مكاتبات مربوط به معاهده؛

و. مطلع ساختن كشورهائي كه حقّ الحاق به معاهده را دارند از اينكه امضاء ها يا اسناد تنفيذ، قبولي، تأييد يا الحاق به تعدادي كه براي لازم الاجرا شدن معاهده مورد احتياج است واصل يا تحويل داده شده است؛

ز. ثبت معاهده در دبيرخانه سازمان ملل متحد؛

ح. انجام وظايفي كه در ديگر مقررات عهدنامه حاضر معين گرديده است.

2. در صورتيكه اختلاف نظري بين يك كشور و امين در خصوص انجام وظايف امين ظهور كند، امين بايد مسئله را به اطلاع كشورهاي امضاء كننده و كشورهاي متعاهد و يا در صورت لزوم به آگاهي ارگان صلاحيتدار سازمان بين المللي مربوطه برساند.

ماده 78- اخطارها و مكاتبات

جز در مواردي كه معاهده يا عهدنامه حاضر ترتيب ديگري مقرر نمايد، هر اخطار يا مكاتبه اي كه بموجب عهدنامه حاضر توسط يك كشور انجام مي گيرد:
الف. در صورتيكه اميني وجود نداشته باشد، مستقيماً به كشور مخاطب، و در صورت وجود امين، مستقيماً به وي منعكس خواهد شد؛

ب. تنها در صورتي توسط كشور مورد بحث ابلاغ شده محسوب خواهد شد كه توسط كشور مخاطب و يا در موارد مقتضي توسط امين دريافت شده باشد؛
ج. در صورت انعكاس به امين، فقط از زماني ابلاغ شده به كشور مخاطب تلقي خواهد شد كه شكور مزبور اطلاع مقرر در بند 1«ه» از ماده  77 را توسط امين دريافت نمايد.

ماده 79- تصحيح اشتباهات متون يا نسخه هاي مصدق معاهدات

1. چنانچه پس از تأييد اعتبار متن يك معاهده كشورهاي امضاء كننده و كشورهاي متعاهد توافق نمايند كه متن معاهده حاوي اشتباهي است، تصحيح آن به يكي از طرق مشروحه زير انجام خواهد گرفت مگر آنكه دول مزبور تصميم ديگري را براي تصحيح اشتباه اتخاذ نمايند:

الف. از طريق انعكاس اصلاح مقتضي در متن و پاراف اصلاح بوسيله نمايندگان مختار؛

ب. از طريق تهيه يا مبادله سند يا اسنادي كه در آنها متن تصحيحي مورد توافق منعكس شده است؛ يا

ج. از طريق تهيه يك متن كامل تصحيح شده طبق روشي كه در خصوص متن اصلي رعايت شده است.

2. هنگامي كه براي معاهده اميني در نظر گرفته شده باشد، وي اشتباه و پيشنهاد اصلاح آن را به كشورهاي امضاء كننده و كشورهاي متعاهد اطلاع خواهد داد و مهلتي را كه ظرف آن اعتراض به پيشنهادات اصلاحي ميسر است، تعيين خواهد نمود. در صورتيكه پس از انقضاي مهلت:

الف. هيچ اعتراضي صورت نگرفته باشد امين، متن را اصلاح و آن را پاراف خواهد نمود و سپس صورتجلسه اصلاح متن را تنظيم و رونوشتي از آن را جهت طرفهاي معاهده و براي كشورهائي كه حق الحاق به آنها را دارند، ارسال خواهد كرد؛

ب. چنانچه اعتراضي صورت گرفته باشد، امين آن را به كشورهاي امضاء كننده و به كشورهاي متعاهد منعكس خواهد كرد.

3. قواعد مندرج در بندهاي 1 و2 مضافاً در موردي كه اعتبار متن به دو يا چند زبان تأييد شده و سپس در انطباق آنها نقصي به نظر مي رسد كه حسب توافق كشورها امضاء كننده و كشورهاي متعاهد بايد تصحيح شود، اعمال خواهد شد.

1. متن تصحيح شده از همان ابتدا جانشين متن ناقص خواهد شد مگر آنكه كشورهای امضاء كننده و دول متعاهد به نحو ديگري تصميم بگيرند.

2. اصلاح متن معاهده اي كه به ثبت رسيده است، به دبيرخانه سازمان ملل متحد اعلام خواهد شد.

3. اگر اشتباهي در نسخه مصدق يك معاهده ديده شود، امين صورتجلسه اي در خصوص اصلاح آن تنظيم كرده و رونوشتي از آن را جهت كشورهاي امضاء كننده و براي كشورهاي متعاهد ارسال مي نمايد.

ماده 80- ثبت و انتشار معاهدات

1. معاهدات پس از لازم الاجرا شدن به دبيرخانه سازمان ملل متحد ارسال مي گردند تا حسب مورد، ثبت دبيرخانه، بايگاني، با ثبت در سوابق شده و منتشر گردند.

2. انتصاب امين او را مجاز به انجام اقدامات مقرر در بند اخير مي نمايد.

ادامه مطلب در بخش هشتم